Pozitif Disiplin, Özel Çocuk, Pozitif Sınır Koyma Teknikleri ve Anne Karnında Yuva Sıcaklığı isimli kitapların yazarı Uzman Pedagog ve Nöropsikolog Oya Akbaş, bebek ve çocuk gelişiminde anne-babalara öneriler yazdı.
Bebek ve Çocuk Gelişiminde Anne-Babalara Öneriler
Bebeğinizin beyninin %80 den fazlası 3 yaşına kadar oluşur. 5 dakikalık bir oyun bile bebeğinizin beyninde yepyeni bağlantılar kurmasına yardımcı olur.
İlk anlar önemlidir.
Çocuğunuza yaşamda en iyi başlangıcı vermek için güvene bileceğiniz pratik ipuçlarını yılların birikim ve katkıları ile kitaplarıma yansıtarak bir araya topladım.
Çocuklarınıza çok fazla oyuncak almaktan kaçının. Alacağınız oyuncak çocuğunuzun bebeğinizin ayına, yaşına uygun, gelişimini destekleyici materyaller içersin. Mesela iri ve çok resimli renkli kitaplar ilk gelişim çağı için oldukça idealdir. Günümüz şartlarında bol seçeneğin içerisinde kaybolmanın sıkıntısı ile ne alacağını ve yapacağını bilemeden oradan oraya saldırarak çocuk, bebek malzemeleri alan ebeveynlere sık rastlıyorum. Onlarda bu konu ile ilgili çok sık sorular soruyorlar. Kafa karışıklığına son verin ve öncelikle bir liste yapmakla başlayın işe. Eğer hamileyseniz ve artık son aylarınızdaysanız, size ve bebeğinize ilk etapta gerekli olan malzemeleri alın. Bebeğin odasına gereksiz ve çok fazla eşya koymaktan kaçının.
Bir bebek odası nasıl olmalıdır diyorsanız;
Tabiki de sizin de bildiğiniz üzere, havadar, güneş alan ilk tercihimiz. Sonrasında bakteri üretmeyen, allerjik olmayan küçük bir halı. Tercihe göre çocuk yatak takımı. Çok abartılı olmayan, boya ve cila kokmayan, (yurt dışında, bebek mobilyalarında ki boya ve cila dan bebekleri korumak amacıyla ikinci el tercih eden ya da boyasız, cilasız mobilya alan aileler fazla) takımları tercih etmeniz önemli.
Bebeklerin doğar doğmaz nerede ve nasıl bir yatakta yatacağıda hep sorulan sorulardan.
Elbette ki aile yapınıza, evinizin durumuna göre buna karar verecek olan sizsiniz. Bebeğinize ayrı bir oda yapa bilmişseniz, tercihimiz doğar doğmaz odası ama bu sizi korkutmasın. Elbette ki onu altıncı ayına kadar koynunuzdan hiç çıkarmasanız, sürekli emzirseniz de olur. (emzirme ayrı bir konu) öyle saatli emzirme yapacağım diye ne kendinizi ne de bebeğinizi germeyin. Rahat, kolay bir emzirme gerçekleştiriyorsanız bırakın sürekli emsin. Ama ne zamana kadar altı aya kadar. Neden altı ay diyorsunuz? Çünkü altı aydan itibaren gelişim atakları hızlanır ve artık yavaş yavaş kurallar konmaya başlanmalıdır.
İlk bebeklik dönemi için, bebeğinizin eline vereceğiniz çıngıraklı diş kaşıyıcıları ve müzikli kitaplar yeterli olacaktır. Lütfen çok fazla abartmayın. Altıncı aydan itibaren, oturmaya yavaş yavaş başlamış olmasıyla birlikte, ufak yumuşak toplar ve tabikide sağ ve sol elini, kolaylıkla kullana bileceği ve el göz koordinasyonunu geliştirirken, beyninin sağ ve sol lopunuda harekete geçirecek olan oyuncakları tercih etmek gerekmektedir.
Bir de çok küçük parçalı oyuncaklardan üç yaşına kadar kaçınılmalıdır. Oyun hamuru gibi materyaller de üç yaş için daha uygundur. İri parçalı pazıllar, içinden geçirip atmalı şekilli oyuncaklar, (kare, üçgen, daire gibi geometrik şekillerin içinden geçtiği küpler gibi…)
İlk altı ay bebeğinizin tek oyuncağı anne babası ve varsa diğer kardeştir. Ona verilen ilgi, sevgi ve ihtiyaçlarının zamanında giderilmesi en önemlisidir. Altı ay ve sonrasında o da siz de artık başka arayışlar içerisine girecek ve her şey daha da eğlenceli olmaya başlayacaktır. Etraflarını çok fazla oyuncakla çevrelemeden, başka şeyleride keşfetmelerine izin vererek, evde ki birçok materyalle onların gelişimlerine destek olabilirsiniz. Önemli olanın, sizlerin, onlara olan ilgi, sevgi ve şefkatidir. Siz yanında onunla oynarken elinde ki boş bir kutuya ellerini vurması bile ona her anlamda çok şey katacaktır. Televizyon, bilgisayar gibi aletlerden üç yaşına kadar uzak tutmak onları birçok zararlı şeyden de koruyacaktır. Üç yaş ve sonrasın da da sizlerin kontrolünde ve yine sizinle yaşına uygun yayınları en fazla 1 saat izlemeleri yeterli olacaktır.
Çeşitli mekanizmalar hakkında bilgi sahibi olmak ve müzikle ilgilenmek beyin devrelerini etkileyerek başkalarıyla bağlantı kurma yeteneğini geliştirir.
Çocuklarınızı tanıştıracağınız bir müzik aleti, eline vereceğiniz bir mekanizma ya da resim yapacağı araçlar beynini her anlamda geliştirdiği gibi matematik alanında da başarı elde etmesini sağlar.
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere.
Uzm. Pedagog Nöropsikolog
Oya Akbaş
Oya Akbaş Kimdir?
Oya Akbaş, Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümünden mezun olmuştur. Aile ve çocuk eğitimi alanında araştırmalar yapmış ve çeşitli makaleler kaleme almıştır. Ayrıca Pozitif Disiplin, Özel Çocuk, Pozitif Sınır Koyma Teknikleri ve Anne Karnında Yuva Sıcaklığı isimli kitapları yazmıştır. Yeditepe Üniversitesi Ergen Psikolojisi bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır.
