İki Yeni Kültür Varlığı UNESCO Listesi’nde

Günümüzde Anadolu’nun Kültür başkentlerinden biri olarak kabul edilen Kemaliye  (Eğin) , kendine layık görülen bu unvana elbetteki tesadüfen sahip olmamıştır. Kemaliye, çok geniş kültürel ve tarihi dokuya sahip bir yerleşim merkezi olması sebebiyle bu unvanı hakkıyla kazanan, Anadolu’nun şirin ilçelerinden biridir. Eğin sözcüğü, Horasan’da ,Ağın adındaki bir yöreden gelen oymağın, kurdukları yeni şehre bu ismi vermeleri ve zamanla Eğin adına dönüşmesinden ortaya çıkmıştır. Bir başka kaynakta ise; Eğin anlam itibariyle tamamen Türk kökenli bir sözcük olup “ Cennet gibi güzel bahçe” anlamına gelmektedir. Kaşgarlı Mahmud’un “ Divan-ı Lügat’it Türk” adlı eserinde ise, bu kelime,  “sırtın eğilen kısmı” olarak tanımlanmıştır. Aydın, çalışkan, milliyetçi ve özverili bir kitle olduğu bilinen Eğinliler, Kurtuluş Savaşı adı verilen , bu büyük, çetin ve amansız mücadeleye  elde bulunan  imkanlarıyla ve maddi,manevi bütün destekleri ile katılmışlardır. Sıvas Kongresinin yapıldığı günlerde Eğinliler yaklaşık 500 kişiden oluşan bir süvari birliği hazırlayarak  ve kongreye bir telgraf çekerek bu birliği Mustafa Kemal’in emrine sunmuşlardır. Bugün Kemaliye adıyla bilinen bu serhat şehrin vefakar insanlarının,  yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini oluşturan Kurtuluş Savaşında emeği  geçtiği için, büyük kurtarıcı Mustafa Kemal tarafından bu davranış   taktir edilmiştir.Bu üstün  davranışlarından  dolayı Mustafa Kemal ATATÜRK, kendi adından esinlenerek   Eğin’e “Kemaliye” adını vermeyi uygun görmüştür. Yapılan çalışmalar sonucunda , 22.10.1922 tarihinden itibaren Türkiye Coğrafyası’nda Eğin, Kemaliye  isimle anılmaya başlanmıştır. İlçe uzun süre Diyarbekir ve Sivas eyaletlerine bağlı bir kaza merkezi olarak yönetilmiş, 1878 tarihinde Mamuratülaziz Vilayeti’nin Elaziz Sancağı’na bağlanmıştır. Cumhuriyet döneminden önce Elazığ’a, 1926 yılında Malatya İli’ne bağlı bir ilçe merkezi yapıldı. Kemaliye daha sonra 11.05.1938 tarihinden itibaren Erzincan İli sınırlarında bir ilçe olarak yönetildi.

Hristiyanlık dininin ilk devirlerinden başlayarak yoğun imar çalışmalarının söz konusu olduğu manastır mimarisinin ilk örneklerinin bulunduğu Tur Abdin Bölgesi, tarihte Süryani Ortodoks cemaatiyle ilişkilendirilebilen yeni ve kendine has bir mimarinin ortaya çıkmasına şahitlik ediyor. Adaylık için saptanan manastırlarla kiliselerse, Mor Sobo Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi (Yoldath Aloho), Deyrulzafaran Manastırı, Mor Gabriel Manastırı, Mor Abai Manastırı, Mor Loozor Manastırı, Mor Yakup Manastırı, Mor Quryaqos Kilisesi ve Mor Azozo Kilisesi’dir. Kimi ortak özelliklere sahip olan ve altıncı vee sekizinci asırlarda inşa edilen bu ibadethaneler yörenin karakterinin bütünsel olarak tanınmasını sağlıyor. Ülkemizdeki değişik inançlara has zengin kültürel mirasa da önemli bir örnektir.